irforticàre , vrb: irfurticare Definition
bogare o istacare su ortigu de is matas de su suérgiu (de su truncu)
Synonyms e antonyms
idortigari,
isgurticiare
Etymon
srd.
Translations
French
détacher de l'arbre le liège
English
to remove cork
Spanish
descorchar
Italian
disugherare
German
entkorken.
iscotàre 1 , vrb: iscotzai,
iscotzare,
scociai Definition
pigare e bogare is cotzas, mòvere; fàere istesiare, fàere mòvere a unu o calecuna cosa de unu logu o tretu
Synonyms e antonyms
irmoventare,
irraighinare,
iscossolare,
scotzedhai
| ctr.
cotare
Sentences
su marrone iscotzadu est in su cugigone
2.
m'intano che colora e mancu a fumu de istratzu m'iscotant! ◊ su bentu at iscotzau is matas ◊ seo bennia a che iscotzare a tie, mancari no cherzas!
Etymon
srd.
Translations
French
déplacer
English
to remove
Spanish
descalzar,
desplazar
Italian
sbiettare,
rimuòvere qlcs. da un pósto
German
entkeilen,
wegräumen.
istegiàre , vrb: istrejare,
istresiai,
istresiare Definition
pònnere, pigare e trantzire o andhare atesu
Synonyms e antonyms
allalgare,
astesiai,
illalgare,
issuzire,
istelare,
istesare*,
istesire,
istregire
| ctr.
acoltziare,
acostai,
bènnere
Sentences
ih, odheu, mi ndhe istégio!◊ gai arrexonamus istrejendhe sa duda doliana ◊ carchidabat pro istresiare sos gatos ◊ cussu tenit ispédhiu de nc'istresiai de bidha sua (M.Simbula)
Translations
French
éloigner
English
to remove
Spanish
alejar
Italian
allontanare
German
entfernen.
istesàre , vrb: istesiai,
istesiare,
istesiari,
istexare,
istreare,
istrexare,
stesiai Definition
pònnere, pigare e trantzire, andhare o essire atesu / fàghere a s'istésia istésia = fai andendi e istesiendi
Synonyms e antonyms
allalgare,
allongriai,
astesiai,
illalgare,
issuzire,
istegiare,
istelare,
istesire,
istregire,
longai
| ctr.
acoltziare,
acostai
Sentences
s'istéxiat currendhe ◊ pro agatare cosa bona tocat a istesiare ◊ noche istrexiemus in logos chena làcanas ◊ pro nudha m'istéxio dae su fadu chi mi trazat ◊ dae ue bi at perígulu sa zente si che istéxiat ◊ sa punga che istéxiat s'inimigu ◊ fit andhendhe a la ciòmpere, cudha si che istreat e faghet totu s'iscala a bórinu!
Etymon
ltn.
exte(n)siare
Translations
French
éloigner
English
to remove
Spanish
alejar
Italian
allontanare,
distanziare
German
entfernen.
trancíre, trancíri , vrb: transie,
transire 1,
transiri,
trantzire,
trantziri,
trasiri,
trensiri,
trentzí,
trentziri Definition
cambiare camminu, istesiare unu pagu, passare de un'oru o tretu a un'àteru, de unu camminu a un'àteru, pigare o ispostare, mòvere de unu logu (o determinu) a un'àteru; fàere a mancu, pònnere a una parte po no istrobbare o èssere istrobbaos, lassare istare a un'àtera borta, a un'àteru tempus / pps. transiu, trànsiu
Synonyms e antonyms
apaltare,
arrociare,
cansai 1,
frànghere,
ischerciai,
istransire,
issuzire,
istregire,
passai,
pesai,
stressiai,
tasire,
tòlchere,
trantziai
/
crastinare,
faltare
Idioms
csn:
trantzirisí de pari = lassàresi, irbortàresi (nadu mescamente de ómine e fémina cojendhe o cojados); trantziri su puntu de… = colàreche su límite, isazerare; transire su pretzipitu = muntènneresi o istaresindhe de fàghere carchi cosa de malu, fràngheresi de s'ocasione de fàghere male; s'annu trasiu = s'annu coladu; transire su pecadu, sas cunzunturas malas = itl. fuggire il peccato, le occasioni; transire de + inf. = fàere a mancu de…
Sentences
si no trancis t'investo! ◊ transidí unu pagu! ◊ transis istrada po no t'incontrare deo? ◊ no transo sos tzumbos de codina in sos buturinos ◊ trantzidí de innòi a ingudheni! ◊ comenti fatzu a trentzí sa màchina po passai tui?! ◊ transit caminu candu bit a mei ◊ fiat màrtura e no si transiat de su letu ◊ su landiredhu no at trantziu sa téula in crabetura ◊ dhi at torrau sa lei sena de transiri una vírgula de su chi dhoi fiat iscritu ◊ ti giuru ca de custu votu no potzu trantziri! ◊ trasiu su soli, bivis in rénniu de bellesa ◊ sas arbeghes de inoghe che dhas trantzo a Sa Serra ◊ che ant trantziu sa làcana de su cugnau ◊ trantzidi de dienanti!◊ de s'opinioni sua no dha pòciu trancí
2.
fipo vénniu peri a pede, ma cras apo imperjos chi non poto trantzire ◊ de àteru podis transiri, ma no de mòrriri ◊ no aiat pótiu transire de si cojubare ◊ su pagu chi bivis, no trantzas minutu de acanta mia! (Pillai G.)◊ de su chi mi timemu no mi trancemu!
3.
no dhu permitit Deus chi si trantzaus de pari ◊ si m'istimas tui, de pari no trantzeus! ◊ at trantziu su puntu de sa seriedadi e megat de èssiri disonestu ◊ pro transire su pretzipitu donzi die mi castigo ◊ no si podit trentziri su destinu
4.
su tempus trasiu est meda ◊ mi timu ca at a tocai a transiri sa coja!
Etymon
itl.
transire
Translations
French
éloigner,
écarter,
se déplacer
English
to remove,
to step aside,
to shift
Spanish
apartarse
Italian
discostare,
distògliere,
spostarsi,
scansarsi,
rinviare
German
entfernen,
ausweichen.